De Unie van Kalmar
Tijdens het laatste deel van de Middeleeuwen vochten Denemarken, Noorwegen en Zweden over wie de macht zou hebben in de Scandinavische landen. In 1397 ondertekenden de Scandinavische landen een overeenkomst die algemeen bekend staat als de Unie van Kalmar. Met de Unie van Kalmar vielen de drie Scandinavische koninkrijken Denemarken, Noorwegen en Zweden onder één monarch. Ze omvatte tevens IJsland, Groenland, de Faeröer, de Orkneyeilanden, de Shetlandeilanden, Sleeswijk, Holstein en Finland (gedeeltelijk). De drie koninkrijken bleven echter als zelfstandige staten bestaan en waren slechts verbonden door hun gezamenlijke monarch.
In de 16e eeuw waren veel Zweden ontevreden over de manier waarop de Unie van Kalmar werd bestuurd door de Deense koning. Het bloedbad van Stockholm is een beroemde gebeurtenis toen de Deense koning zo’n 94 edelen, die hij van ketterij had beschuldigd, in Stockholm onthoofde. Na het bloedbad kwamen de Zweden nog meer in opstand. Het was Gustav Vasa (in het Nederlands Gustav Wasa) die een Zweeds leger verzamelde en de macht overnam van de Deense koning. Op 6 juni 1523 werd Gustav Vasa tot koning van Zweden gekozen. Dit betekende dat Zweden zich losmaakte van de Unie van Kalmar opnieuw een onafhankelijk land werd met een eigen koning en een nieuwe koninklijke dynastie, de familie Vasa (Nl: Wasa). Er was vrede in Zweden en de koning slaagde erin het land te verenigen.
Vier grondwetten
Een paar eeuwen later werd er op 6 juni 1809 door de Riksdag de regeringsvorm ondertekend, die de basis legde voor het moderne Zweden. De Riksdag stelde vier grondwetten op, waaronder een regeringsvorm die de macht van de koning verminderde. Deze vier grondwetten waren:
- De regeringsvorm met regels voor hoe de Zweedse staat moet worden georganiseerd.
- De opvolgingsvolgorde die zegt hoe de troon moet worden geërfd.
- De Persvrijheidsverordening, die de vrijheid van meningsuiting in gedrukte vorm beschermt.
- De Riksdag-procedure die besliste dat de Riksdag de vier standen van adel, priesters, burgers en boeren zou bevatten.
Vlaggenfeest in Skansen
In het voorjaar van 1893 werd op initiatief van Skansens oprichter Artur Hazelius het eerste lentefeest gehouden in Skansen in Stockholm. Men had ervoor gekozen om de dag in nationalistische sfeer te vieren en sloot het feest op 6 juni af met een groot vlaggenfeest. Dit ter herinnering aan de kroning van Gustav Vasa in 1523 en de gekozen regeringsvorm die werd ondertekend in 1809, beide ook op 6 juni. Vanaf dat jaar werd op 6 juni in Skansen de ‘Zweedse nationale feestdag’ gevierd. Het duurde echter lang voordat de dag officieel de status van nationale feestdag kreeg.
Dag van de Zweedse vlag
In 1916 werd een bestuur samengesteld voor ‘De dag van de Zweedse vlag’, die zich wilde inzetten voor een nationale bijeenkomst rond de vlag. Sinds 1916 wordt 6 juni dan ook als Dag van de Zweedse vlag gevierd.
Nationale feestdag van Zweden
In 1983 werd 6 juni niet alleen maar de Dag van de Zweedse vlag (Svenska flaggans dag), maar ook de Nationale feestdag van Zweden (Sveriges nationaldag). Dit was toen nog geen officiële feestdag waarop iedereen vrij was. Later ontstond de politieke behoefte om een echte nationale feestdag te creëren en 6 juni leek een hele logische datum. Daarom werd in 2005 de Nationale feestdag van Zweden tot een officiële feestdag verklaard. Dit ging ten koste van tweede pinksterdag, die nu een gewone werkdag is. Lees hier meer over het einde van tweede pinksterdag als officiële feestdag in Zweden.
De Nationale feestdag van Zweden is een niet-kerkelijke feestdag wat maakt dat het voor iedereen, ongeacht geloofsovertuiging, mogelijk is om mee te doen aan de Nationale feestdag van Zweden. De feestdag is echt bedoeld als een feestdag voor íedere inwoner van Zweden.
Op de website van nationaldagen.se is te lezen dat in de meeste provincies en gemeenten de Nationale feestdag van Zweden wordt gevierd met lokale evenementen en festiviteiten. En dat veel gemeenten ook een speciale ceremonie hebben om nieuwe Zweedse burgers en alle nieuwe inwoners van de gemeente te verwelkomen. Helaas wordt in onze gemeente, net als vorig jaar en zoals waarschijnlijk in de meeste Zweedse gemeenten, De Nationale feestdag van Zweden dit jaar digitaal gevierd. Je kan om 10u ’s ochtend 30 minuten lang online deelnemen aan ‘een spannend feest met muziek, toespraken en veel inspiratie’. Ik denk dat wij het digitale feestje dit jaar maar overslaan en lekker van het heerlijke weer buiten gaan genieten. Wellicht dat we in 2022 een meer traditionele viering van 6 juni kunnen gaan ervaren.
En wist je dat …
… de kroning van Gustav Vasa plaats vond op 6 juni 1523 volgens de Juliaanse kalender. Dit komt overeen met 16 juni 1523 volgens de Gregoriaanse kalender, die toen nog niet bestond.
… de nieuwe regeringsvorm op 6 juni 1809 werd ondertekend, maar dat het tot 27 juni van dat jaar duurde voordat de Riksdag het had goedgekeurd en het dus in werking trad.
… Skansen in Stockholm 's werelds oudste openluchtmuseum is en in 1891 is opgericht door Artur Hazelius. Zijn motto was "ken jezelf", wat voor Hazelius betekenden dat je alleen door je geschiedenis te kennen het mogelijk is om jezelf echt te kennen.
… Helena Bergsmark, in Café Gateau in Stockholm, in 1994 een wedstrijd won waarin een gebakje moest worden gemaakt speciaal voor de Nationale feestdag van Zweden. Het winnende gebakje was een koekbodem met daarop aarbei, citroenmelisse en een Zweedse vlag.
Reactie plaatsen
Reacties