Een magisch Midzomer

Gepubliceerd op 26 juni 2021 om 09:14

Rond 21 juni is de zomerzonnewende. Dit is het moment waarbij de zon, gezien vanaf de aarde, haar noordelijkste positie bereikt. De zon staat dan recht boven de Kreeftskeerkring en is de dag op zijn langst. Na deze datum keert deze schijnbare beweging om en worden de dagen weer korter.

Voornamelijk in het noorden van Europa wordt de langste dag gevierd met Midzomer (Midsommar). Volgens de folklore was alles wat in de natuur groeide tijdens Midzomer geladen met bovennatuurlijke krachten en was het een van de meest magische nachten van het jaar. Men geloofde dat de grens tussen de menselijke wereld en het bovennatuurlijke deze nacht dunner was dan normaal. Het was ook een goed moment om een kijkje te nemen in de toekomst.

Extra krachtige planten

Medicinale planten werden als extra krachtig beschouwd en werden daarom graag verzameld tijdens de midzomernacht. Ze maakten er midzomerboeketten en kransen mee en droogden deze om de midzomerkracht het hele jaar door te behouden. De gedroogde planten konden dan bijvoorbeeld in het water bij het kerstbad gedaan worden om gezond de winter door te komen. Ze konden ook als kuur worden gebruikt als de dieren ziek werden.

Ook de midzomerdauw was gewild, als je er op blote voeten in liep zou je het hele jaar sterk en gezond blijven. De dauw werd ook verzameld om ziektes te genezen en om brood en bier goed te laten gisten. Naakt in de dauw rollen bij zonsopgang op Midzomer zou iemand genezen van ziekte. Op sommige plaatsen werden speciale bronnen bezocht en werd het water gedronken om gezondheid en kracht te krijgen.

De toekomst voorspellen

In de boerensamenleving was er veel geloof over het voorspellen van de toekomst. De belangrijkste feestdagen gedurende het jaar werden bijzonder geschikt geacht om de toekomst te voorspellen en te proberen te achterhalen wie er zou sterven, wie zou trouwen en hoe de oogst er het komende jaar uit zou zien. Zo werd er bijvoorbeeld ook veel waarde gehecht aan het geluid van de koekoek tijdens Hemelvaart.

Tijdens Midzomer kon je een visioen of een waarschuwingsgeluid over de toekomst oproepen door heel stil te zijn bij een grote rots of een kruispunt. Als je dan bijvoorbeeld het gras hoorde groeien dan was dat een teken dat er een goede oogst te verwachten was.

Midden in de zomer waren liefdesvoorspellingen vooral populair bij jongeren. Een van de meest voorkomende waarzeggerijmethoden bestaat nog steeds, maar is tegenwoordig vooral een spel voor kinderen: Pluk 7 of 9 bloemen in stilte, leg ze onder je kussen en val in slaap zonder een woord te zeggen. Je zal dan dromen over degene die gaat trouwen. Wanneer je over je eigen toekomst wilt dromen moet je over even zoveel hekken klimmen als dat er bloemen zijn geplukt. En ook dit allemaal in stilte. Wanneer de stilte word verbroken word de magie ook verbroken.

Een andere methode van waarzeggerij was om iets heel zouts te eten, zoals gezouten haring, zogenaamde droompap of droompannenkoek die gemaakt was van meel, water en veel zout. Vervolgens ging je naar bed zonder iets te drinken. De toekomstige echtgenoot (of echtgenote) zou dan in de droom verschijnen en de slaper iets aanbieden om zijn of haar dorst mee te lessen. De drankkeuze onthulde hoe rijk het leven samen zou zijn; als het water was, kreeg je precies wat je nodig hebt, met wijn of bier kon je betere tijden verwachten.

Midzomernacht werd geassocieerd met liefde en erotiek. Een oud gezegde luidt dan ook dat de midzomernacht niet lang duurt, maar zevenenzeventig wiegen in beweging zet. (Midsommarnatten inte är lång men sätter sju och sjuttio vaggor igång.)

De viering van Midzomer anno nu

Midzomer wordt sinds 1953 altijd op een zaterdag gevierd, en valt ergens tussen 20 en 26 juni. Maar net zoals bij andere Zweedse feestdagen is de avond ervoor, Midzomeravond (Midsommarafton) - de vrijdag voor Midzomer, belangrijker dan de feestdag zelf. Midzomeravond is geen officiële feestdag, maar is in veel wetteksten gelijk gesteld met een feestdag. Voor 1953 viel Midzomer altijd op 24 juni, de verjaardag van Johannes de Doper. Voor 1925 heette Midzomer officieel de Dag van Johannes de Doper.

In de huidige viering van Midzomer komen een aantal van de ingrediënten uit de oude folklore terug. Kinderen en vrouw hebben een bloemenkrans in het haar en er wordt rond een midzomerpaal (ook wel meipaal genoemd) gedanst en gezongen. De traditie is om met Midzomer nieuwe aardappelen, haring, zure room, bieslook en aardbeien te eten. De favoriete drank tijdens Midzomer is bier. Er wordt in dat weekend in Zweden meer bier gedronken dan tijdens welke andere feestdag dan ook. De uitdrukking om Johannisöl  (Johannes bier) te drinken is gerelateerd aan Johannes de Doper.

Wij zelf gaan niet dansen en zingen rond een Midzomerpaal, maar we gaan wel nieuwe aardappels uit onze eigen tuin eten en de eerste aardbei uit eigen tuin proeven.

Eerste aarbei Midzomer

Wist je dat…

… de meest voorkomende verjaardag in Zweden 22 maart is? Als je negen maanden terug in de tijd telt, kom je bijna precies in de midzomerweek terecht.

… er nu een film in de Zweedse bioscopen draait die heet ‘Sune - Uppdrag Midsommar’ en dat deze film voor een groot deel is opgenomen op het vakantiepark waar wij een extra huisje hebben?

… Midzomer, naast Kerstmis, misschien wel de belangrijkste feestdag in Zweden is? Voor veel mensen markeert het het begin van de vakantieperiode. Het is na Midzomer daardoor ook lastiger om officiële zaken gedaan te krijgen en je kan er vanuit gaan dat regelzaken langer duren.

… er in Zweden in een normale week ongeveer 9 miljoen liter verschillende dranken wordt verkocht? En dat dit tijdens de midzomerweek meestal uit komt op ongeveer 13 miljoen liter, waarvan iets meer dan 7 miljoen liter bier?

… Midzomer ook een relatie heeft met rabarber? Vanaf dat moment loopt het oxaalzuurgehalte in de rabarber stengels op. Een te hoge inname ervan kan schadelijk zijn. Het wordt dan ook aanbevolen om tot uiterlijk begin juli rabarber te oogsten.

… volgens de oude traditie het hout gekliefd moet worden en klaar moet zijn voor Pasen en dat het met Midzomer in het houthok gestapeld moet worden, zodat het in de komende winter droog genoeg is om gestookt te worden?

 

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.